Cả Mõ

camoz77.blogspot.com/

16 tháng 2 2019

ĐỒNG ĐỘI TÔI ĐÃ HY SINH NHƯ THẾ

(Khoảnh khắc đáng nhớ của 40 năm về trước)

            Chiều cuối tháng 2, tuy trời quang mây nhưng mới hơn 6 giờ  mà đã nhọ mặt người, nơi đặt hậu cứ tiền phương của tiểu Tiểu đoàn tại Làng Chung (Bản Phiệt) vẫn còn vương mùi khét và bừa bộn bởi một trận mưa đạn pháo của đối phương. Đội nữ vận tải Trung đoàn 254 lên tiếp tế cho đơn vị cũng vừa chuyển nốt người thương binh cuối cùng ra khỏi trạm cấp cứu dã chiến. Tiểu đoàn trưởng lệnh cho đơn vị di chuyển sang địa điểm mới để củng cố trận địa.
            Vì phải dọn dẹp bông băng, y cụ nên tôi là người ra sau cùng. Lúng túng giữa lõng đường mòn của cánh rừng tái sinh, tôi không còn nhận được hướng hành quân của đơn vị. Thế là lạc!
            Nghĩ vậy, nhưng tôi vẫn cố rảo bước, cứ nhắm thẳng phía trước để đuổi theo hướng di chuyển của đơn vị. Đến khúc ngoặt thì gặp một người đi ngược chiều, người ấy hỏi:  
- Đi đâu thế ông bạn?
- Tìm đơn vị! - tôi trả lời - nhưng nhận ra đúng giọng của anh Chương, tôi hỏi:
- Anh Chương phải không?
Anh vồ lấy vai tôi, nói như lạc giọng:
- Ôi, thằng em... anh cũng đang tìm đơn vị đây, Cường nó hy sinh rồi em ạ!
            Như không tin vào tai mình, tôi hỏi lại:
            - Anh nói sao, sao… Cường lại hy sinh?
            Trong bóng đêm, không thấy rõ mặt, nhưng tôi cũng cảm nhận được Anh đang cố nén xúc động để nhắc lại:
            - Cường hy sinh rồi, Tuấn Anh cũng bị thương vào chân sáng hôm qua, khi bọn anh đụng độ với quân “Sơn Cước” tại khu B của Trại Hai.
            Trong bộ phận hậu cần Tiểu đoàn, chúng tôi tuy không cùng nhập ngũ, nhưng ngay từ đầu đã thân thiết tựa anh em ruột thịt. Anh Nguyễn Văn Chương (phụ trách Quân nhu) được coi là anh cả, vì anh lớn tuổi nhất; Ngô Mạnh Cường cùng tuổi vứi tôi, là trưởng bộ phận Quân khí - hai người đều là  bộ đội từ thời chống Mỹ. Sau 1975 họ giải ngũ về địa phương, đến khi thành lập tiểu Đoàn 4 thì lại được gọi ra tái ngũ. Cao Tuấn Anh trước đó là tài vụ của cơ quan Huyện Đội, khi thành lập Tiểu đoàn Tuấn Anh cũng được điều ra phụ trách tài vụ của đơn vị. Còn tôi, tuy là lính tò te, nhưng có vinh dự  là vào cùng với đội ngũ “cán bộ khung”, vì có chuyên môn ngành y và được giao nhiệm vụ phụ trách Quân y của Tiểu đoàn.
            Cùng anh Chương quay lại, chúng tôi đi thêm được khoảng hơn cây số nữa thì gặp đơn vị. Đêm ấy - sau khi hoàn tất công sự, dù rất mệt nhưng tôi cứ trằn trọc, vừa chợp mắt là lại thấy Cường hiện về, với nước da ngăm đen, cái cười hồn nhiên lạc quan. Có lần Cường kể, ngày còn ở Hoàng Liên Sơn 2 ([1]), trên đường hành quân đi Nam, bị máy bay Mỹ rải thảm ở Trường Sơn, rồi thằng OV10 đuổi bắn, chạy vòng quanh gốc cây tránh đạn mà chẳng hề sây sát.
            Vậy mà lần này…Thật khó có thể tin rằng Cường đã hy sinh!
            Cho đến hết chiến dịch anh Chương mới có dịp kể lại đầu đuôi câu chuyện về sự hy sinh của Ngô Mạnh Cường. Đó là chiều ngày 22/2/ 1979 - khi được tin địch tấn công ồ ạt vào hướng của Tiểu đoàn. Anh Chương cùng với Cường và một số chiến sĩ thông tin, vận tải ở hậu cứ Km 21 (Phong Hải) sắp xếp lại hàng trong kho, chia nhau vận chuyển những thứ cần thiết lên để tiếp tế cho đơn vị. Xẩm tối cả đoàn mới đến được khu B của trại Cải tạo Số 2, anh em quyết định tạm nghỉ lại qua đêm tại đó.
            Hôm sau vừa ăn sáng xong, chuẩn bị lên đường thì nghe thấy hàng loạt AK nổ ở phía trước, có 2 chiến sĩ trinh sát thuộc sư 356 chạy ngược trở lại thông báo, phía trước có địch. Anh em hội ý chớp nhoáng và quyết định bố trí chốt lại đó để chặn địch. Là người mang quân hàm thượng sĩ – cấp hàm cao nhất trong toán nên Ngô Mạnh Cường nhận nhiệm vụ chỉ huy chung.
Ít phút sau pháo của địch bắt đầu dập như mưa, anh em phải tạm thời lui xuống giao thông hào để cố thủ. Sau mấy loạt pháo, bộ binh địch bắt đầu ồ ạt tấn công theo chiến thuật “biển người”. Từ các vạt đồi phía trước, chúng hò nhau xông lên như đàn kiến, vừa bắn xối xả vừa đánh trống, thổi kèn. Bộ đội ta tuy quân số ít, nhưng nhờ có hệ thống giao thông hào làm điểm tựa, lại có thêm bộ phận của tiểu đoàn Một đến phối hợp và một khẩu đội hỏa lực RPD thuộc E124 yểm trợ nên đã cố thủ, chặn bước tiến của địch. Cuộc chiến diễn ra mỗi lúc một ác liệt vì quân địch quá đông, lại có hỏa lực mạnh yểm trợ. Cường nói với anh Chương:
- Anh ở đây cùng anh em chống địch tấn công từ phía trực diện, em vòng sang bên, vận động để cản địch thọc sườn!.
Nói rồi, không kịp để anh Chương phản ứng, Cường đã nhanh như con sóc nhảy vọt khỏi công sự, lao về phía sườn trái, đánh thẳng vào mũi vu hồi của địch. Cùng lúc, Cao Tuấn Anh bị thương vào chân, anh Chương ra lệnh cho Tuấn Anh lùi về sau để rút ra khu vực an toàn.
Chiến đấu trên điểm tựa (Ảnh minh họa)
Ít phút sau không còn nghe được tiếng điểm xạ chắc và đanh gọn từ phía Cường nữa, trên điểm cao, bộ phận hỏa lực RPD phát hiện địch bố trí lực lượng lớn, tạo mũi vu hồi vòng ra sau nhằm diệt gọn quân ta nên đã hô lớn:
- Địch đang đánh tập hậu với lực lượng rất đông, chúng tôi bắn yểm trợ, các đồng chí bộ binh phải khẩn trương rút ngay khỏi vòng vây!.
Thấy tình thế quá chênh lệch và bất lợi, anh Chương đành tổ chức cho anh em lựa theo khe suối, vòng về sau thung lũng để bảo toàn lực lượng. Đến điểm tập kết, kiểm vội lại quân số thì thấy thiếu một người, còn chưa xác định được là ai thì các chiến sĩ D1 đưa lại cho anh Chương một khẩu AK và nói:
- Bên các anh hy sinh một, bên chúng em cũng hy sinh một. Hiện đã được tạm thời chôn  cất tại chỗ, đây là khẩu súng của đồng chí hy sinh bên đơn vị các anh.
Cầm khẩu AK còn khét mùi thuốc đạn, anh Chương nhận ra ngay là khẩu súng của Ngô Mạnh Cường. Theo mô tả của các chiến sĩ D1 thì Cường đã lao lên khỏi giao thông hào, vận động về phía mũi vu hồi để chặn địch. Với từng loạt điểm xạ chính xác, Cường và Đại (chiến sĩ tiểu đoàn 1) đã làm cho toán quân vu hồi của địch phải khựng lại trước khoảng trống ở bìa rừng. Nhưng vì trên địa hình trống trải, Cường và Đại đều bị hy sinh vì các tay súng bắn tỉa, có kính ngắm từ xa của đội quân Sơn Cước.
Đó là những gì chúng tôi biết được về Ngô Mạnh Cường, người đồng đội ở bộ phận hậu cần, Tiểu đoàn 4 Bảo Thắng trong những ngày chiến đấu bảo vệ mảnh đất biên cương thiêng liêng của Tổ Quốc cách nay đã tròn 40 năm!
                                                                    C.M    
                                                         Tháng 2/ 2019  




[1] Tiểu đoàn Hoàng Liên Sơn 2 (Lào Cai) trong những năm chống Mỹ.

TỘ CON GIỜI


Trích từ truyện ngắn “Anh Cu Tộ”
(Trong loạt bài kỷ niệm 40 chiến tranh biên giới phía Bắc 
17/2/1979 – 17/2/2019)

                                       Mạnh Nguyên
Không ngờ là ở chiến dịch bảo vệ biên giới phía Bắc, tôi lại gặp được anh Tộ trong một trường hợp khá kỳ ngộ. Đó là một đêm cuối tháng không có trăng sao, nhìn lên phía Bắc, cả một vùng trời vẫn đỏ rực màu khói lửa và vọng lại tiếng súng nổ ầm ì như tiếng sấm. Đơn vị được lệnh hành quân đến chân điểm cao 411, đang hí hoáy sửa lại cái ngách hầm thì tôi nghe có tiếng người nói ở trên:
- Tay nào có điếu cho tớ mượn làm một hơi.
Vội ngẩng lên, nhưng trời tối nên tôi không nhìn rõ là ai:
- Bọn này không hút thuốc lào, ông có dùng thuốc lá thì có đây - tôi trả lời.
- Ừ, lá cũng được, thèm quá!.
Nói rồi người ấy nhận điếu thuốc tôi đưa, cúi xuống một góc hầm chụm tay che ánh sáng để bật lửa. Qua đốm sáng từ đầu điếu thuốc, tôi nhìn thấy khuôn mặt người này có gì đó quen quen, cộng với giọng nói đặc miền quê đồng bằng Bắc Bộ. Tôi hỏi:
- Anh ở đơn vị nào?
- Mình mới được bổ sung về làm B trưởng ở C3 - người ấy trả lời.
- Thế à, nhưng từ đơn vị nào bổ sung về đây thế?
- Lính tái ngũ, Quân khu III.
Nghe nói Quân khu III, tôi nghĩ ngay có thể là đồng hương, nên mới hỏi tiếp:
- Anh tên gì, quê ở đâu?
- Tên Tộ, quê Hải Phòng! Hỏi gì mà như thẩm vấn thế?.
Tôi quên cả câu trả lời có vẻ dấm dẳng của anh, lại hỏi:
- Có phải “Tộ con giời” không?
Người ấy vồ lấy hai vai tôi, ghé sát mặt hỏi lại:
- Mày là đứa nào mà biết cả tên cúng cơm của tao thế hả?
Vừa lúc ấy có tiếng rít và tiếng xoành xoạch của một quả đạn pháo, anh vội kéo tôi ngồi thụp xuống ngách hầm. Sau tiếng nổ đinh tai, đất đá rơi rào rào quanh mình, Tộ nhổm lên càu nhàu:
- Mẹ cha nó, tưởng không oánh đêm, thế mà thỉnh thoảng lại choảng một quả vu vơ!.
Quay lại phía tôi, Tộ hỏi:
- Đằng ấy quê đâu mà biết tớ?
Đoán chắc là anh “Tộ con giời” rồi, tôi mừng quá nắm lấy tay anh, xưng cả tên lẫn họ, rồi xưng luôn cả quê gốc ra nữa. Vậy là chúng tôi nhận nhau khá chóng vánh.
Tộ tóm tắt kể tôi nghe, sau giải phóng miền Nam anh bị thương, vào trại an dưỡng mãi cho đến cuối 76 mới về quê. Đang định cuối năm cưới vợ thì tình hình biên giới phức tạp, thế là được gọi tái ngũ và điều thẳng lên đây. Tôi lại hỏi:
- Ngày ấy em nghe đồn là anh hy sinh rồi cơ mà?
Vẫn cái cười khùng khục và giọng nói tưng tửng như gần hai mươi năm về trước, Tộ bảo:
- Chết thế qué nào được, tớ cao số lắm. Nếu không đã tỏi từ trận Mĩ nó rải thảm B52 ở trường Sơn năm 68 rồi. Ừ mà chết cũng hay, người ta nói, đời người có hai lần sướng nhất mà đếch biết. Ấy là lần mới đẻ, cả làng đến chúc tụng, tranh nhau bế ẵm mà lúc ấy đã biết gì đâu. Rồi đến lúc chết, người ta lại bu vào, kèn trống, kể lể thành tích, khóc than om sòm, khiêng cáng trọng vọng, khi ấy cũng đếch biết gì cả, phí!.
Tôi chen vào:
- Nhưng mà chết ở chiến trường thì lấy đâu ra mà kèn với trống?
Tộ lại cười:
- Là nói vậy, chứ thằng đếch nào muốn chết!
Gặp mặt hội đồng ngũ  D4 tại Lùng Phình Bắc Hà
(Một địa danh nơi đơn vị đóng quân sau chiến dịch 79)
Hàn huyên một hồi rồi Anh nắm  lấy tay tôi giật thêm mấy cái, bảo:
- Tớ ở B2 của C3, đóng ngay phía trước kia kìa. Bây giờ phải về đôn đốc anh em khẩn trương chuẩn bị trận địa để sáng mai còn có công sự mà sẵn sàng đón mấy anh “Bành trướng”. Chúng tôi chia tay nhau, hẹn có dịp sẽ gặp lại.
Hôm sau địch pháo kích liên tục nên chúng tôi không gặp được nhau. Rồi một tuần nữa qua đi… Một hôm tiểu đoàn phó từ chốt hỏa lực về cho biết, đơn vị anh Tộ đã nhận lệnh tăng cường lên bảo vệ Trung đoàn bộ.
Cuộc chiến bảo vệ biên giới năm ấy xảy ra không dài, nhưng ác liệt. Sau chiến dịch, chúng tôi hành quân về địa điểm tập kết. Khi ấy mới hay tin, đơn vị anh Tộ bị lọt vào vòng vây của đối phương. Tộ trực tiếp chỉ huy ở mũi chính của chốt bảo vệ Trung đoàn. Bộ binh của địch tấn công liên tục trong ba ngày liền, các chiến sĩ của ta chống trả rất quyết liệt. Nhưng do lực lượng quá chênh lệch nên đến ngày thứ hai thì cả chốt chỉ còn lại ba người, trong đó một đồng chí đã bị thương nặng, không còn khả năng chiến đấu.
Để cản địch tràn lên chiếm chốt, anh Tộ nghĩ ra cách đánh lừa địch là lực lượng của ta vẫn còn đông. Tộ bảo cậu chiến sĩ còn lành lặn cùng với mình lấy các cành cây làm cọc, cắm dọc theo bờ giao thông hào. Mỗi cái cọc cho đội một mũ và đặt bên cạnh một loại vũ khí khác nhau. Những lúc địch tạm thời không tấn công thì Tộ tranh thủ chặt các ống nứa, mỗi ống dài hơn một mét, rút sẵn chốt lựu đạn, buộc dây nụ xòe vào nhau rồi tống đầy ống. Khi vào trận, mỗi lần địch ồ ạt xông lên đến cự li gần, Anh dùng cả hai tay vung mạnh ống nứa, lựu đạn trong ống kéo nhau sổ tung ra, nổ dàn hàng ngang, hất lùi bọn địch xuống chân chốt. Khi địch lùi xa vài chục mét thì Tộ di chuyển về vị trí thuận lợi, dùng AK vừa quét, vừa tỉa; xa hơn nữa thì dùng trung liên và súng cối. Cứ như vậy anh cùng chiến sĩ còn lại cầm cự không để địch lên chiếm được mục tiêu.
Ngày thứ ba, sức khỏe của chiến sĩ bị thương chuyển biến xấu, vết thương sưng tấy và sốt cao. Tộ quyết định, lệnh cho đồng chí chiến sĩ còn lại bằng mọi cách phải chuyển được thương binh về tuyến sau, còn mình thì tiếp tục ở lại để yểm hộ và cản địch.
Được biết, anh Tộ đã chiến đấu đến viên đạn cuối cùng, rồi dùng quả lựu đạn “chia đôi”, anh dũng hy sinh chứ kiên quyết không để rơi vào tay quân địch.
                                                                                              M.N
                                                                          Tháng 7/2015 - 02/2019