CUỘC SỐNG VÙNG MIỀN

Chẳng phải đi xa ra thế giới, mà chỉ đến một số nơi trên đất nước ta đã có thể khai thác được nhiều sự khác biệt về cuộc sống và tập quán của mỗi vùng, miền.

             Nếu như người miền Bắc rất kỵ với việc để mộ phần ở gần nhà và còn cho rằng, có hài cốt trong nhà là đất nghịch. Mỗi khi thầy địa lý phán dưới nền nhà có hài cốt là người ta phải tốn kém không biết bao nhiêu công sức để khai quật. Có khi tìm mãi chỉ thấy được đám đất đen, đất khác mầu thì cũng coi như đó là hài cốt của người chết lâu năm đã phân hủy. Vậy là bốc di dời đi chôn cất nơi khác và thắp hương, lễ tạ xong mới yên lòng.

          Vậy mà trong chuyến đi “Xuyên Việt” năm 2014, sau khi qua thành phố Cà Mau, đến huyện Năm Căn - huyện gần cuối của cực nam Tổ quốc thì lại thấy ở đây người ta vô tư sống chung cùng nghĩa địa. Xe đến gần huyện lỵ Năm Căn (Không nhớ rõ địa danh) thì bắt gặp một nghĩa địa khá lớn. Từ trên Quốc lộ nhìn ra xa, thấp thoáng như có nhiều ngôi nhà được xây ngay trong nghĩa địa. Tôi hỏi anh lái xe - người địa phương:

          - Mấy nhà kia như ở giữa nghĩa địa hả anh?

          Người lái xe gật đầu:

         - Đúng đấy, nhà ngay trong nghĩa địa mà. Lát nữa anh sẽ thấy!

Không phải đợi lâu, chỉ vài phút sau xe chúng tôi đã tiếp cận với một nghĩa địa nằm sát vệ  đường. Hàng loạt các ngôi nhà dân kề sát ngay bên lề nghĩa địa, nhà nào cũng có vài ngôi mộ xây lừng lững ở xung quanh. Thậm chí một vài gia đình còn xây mộ phần xếp hàng ngay trước cửa, chỉ chừa lại mỗi lối đi vào cửa chính, đủ dắt một chiếc xe máy. Ngồi trên xe, tôi đưa máy ảnh chụp vội mấy tấm hình, nay vô tình lại tìm thấy trong máy tính.

Sau này có đọc được một bài viết tựa đề “Tục chôn người chết trong nhà ở Cà Mau” tôi mới hiểu thêm, tục này đã được lưu truyền lâu đời ở khu vực rừng U Minh Hạ. Nó xuất phát bởi nỗi lo chôn người chết xa nhà thì thú rừng có thể moi mất xác. Mặt khác, chôn người đã khuất ở gần nhà còn là “để được nhìn thấy người chết hằng ngày và ngược lại các linh hồn cũng được chứng kiến sự thay đổi của con cháu, làng bản”.

Ngày nay, với phong trào xây dựng nông thôn mới, có lẽ các địa phương cũng cần vận động người dân từ bỏ tập quán sống chung với mộ phần, nhằm bảo đảm vệ sinh, sức khỏe và đáp ứng yêu cầu văn minh của xã hội.

                                                                                    C.M